TÌM HIỂU PHONG TỤC ĐÁM MA CỦA NGƯỜI VIỆT

Đối với phong tục truyền thống của người Việt Nam ta lo tang lễ là việc làm rất quan trọng đối với người thân đã mất trong gia đình. Việc này nhằm bày tỏ lòng biết ơn, sự thương xót, đồng thời cũng là chữ hiếu của người còn sống trong gia đình dành cho họ. Đây chính là truyền thống lâu đời, rất trọng đại về văn hóa được người Việt lưu giữ qua bao đời nay. Vậy đám ma ở nước ta là gì và có những nghi lễ như thế nào? Hãy cùng traihommartino.com tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.

ĐÁM MA CỦA NGƯỜI VIỆT LÀ GÌ?

Đám ma hay còn gọi là đám tang, tang lễ được biết đến là một trong những nghi lễ để kết nối cùng với giai đoạn xử lý cuối cùng như hỏa táng, chôn cất của một xác chết. Trong buổi lễ này, bạn bè, người thân hữu có thể đến tham dự cũng như tiến hành việc đưa tiễn cuối cùng. 

Đám ma của người Việt

Trong toàn bộ một buổi tang lễ bao gồm những tín ngưỡng cũng như phong tục, tập quán trải qua nhiều giai đoạn và khá khá phức tạp. Bởi lẽ đây chính là nền văn hóa để tưởng nhớ, tôn trọng cũng như tôn trọng những người đã mất. 

Những người có tôn giáo khác nhau và văn hóa khác nhau thì việc thực hiện phong tục liên quan đến đám ma cũng rất khác nhau.Ngoài ra đối với những tôn giáo có khía cạnh khác nhau sẽ có những khía cạnh tâm linh liên quan đến thế giới bên kia và sự tái sinh, phục sinh. Hiện nay, đám ma của người Việt có nhiều thay đổi khác biệt so với giai đoạn từ khoảng thế kỷ thứ 20 trở về những năm về trước.

NHỮNG NGHI LỄ CẦN THỰC HIỆN TRONG ĐÁM MA

Khi người thân trong gia đình qua đời, cần phải thực hiện những nghi lễ, phong tục truyền thống theo yêu cầu của người Việt. Dù là tôn giáo, vùng miền nào thì cũng cần thực hiện những nghi lễ sau.

Lễ tắm gội hay một dục

Lễ một dục là phần nghi lễ cần thực hiện cho người chết và thường để sẵn một số vận dụng như dao, lược, thìa, khăn, nồi nước ngũ vị hương, nồi nước nóng. Đối với người mất, nếu là cha mất thì con trai sẽ tiến hành việc tắm rửa, còn nếu là mẹ mất thì con gái thì sẽ thực hiện công đoạn này. 

Sau khi tiến hành xong lễ một dục và chưa thực hiện việc nhập quan thì cần đắp chăn hoặc sử dụng chiếu, buông màn. Phía trên đầu cần đặt một chiếc ghế con và bát cơm úp cùng với quả trứng sau đó dựng đôi đũa trên bát cơm. Người nhà cần tiến hành thắp hương, hiện nay có một số địa điểm sẽ đặt thêm con dao trên bụng như một truyền thống của họ.

Lễ phạn hàm

Trong đám ma, lễ phạn hàm được người thân tiến hành bỏ gạo cũng như tiền vào miệng để có thể tránh được tà ma đến cướp đoạt và giúp cho việc tiễn vong hồn dễ dàng được siêu thoát.  Hiện nay lễ này gần như đã được bỏ và nhiều địa phương thay thế bằng việc may túi và đựng tiền, gạo cùng với đồ lặt vặt của người đã mất hay sử dụng khi còn sống.

Những nghi lễ cần thực hiện trong đám ma

Lễ khâm liệm và nhập quan

Trong đám ma của người Việt, lễ khâm liệm và nhập quan là nghi thức không thể thiếu. Theo đó, những người con sẽ có mặt đầy đủ trong nghi lễ này. Con trai sẽ đứng ở bên trái và con gái sẽ đứng ở bên phải, theo đúng với quan niệm của người Việt “Nam tả, nữ hữu”.

Ngay sau đó, con cháu sẽ di chuyển sang hai bên, sẽ có người giúp để nâng, đưa người đã mất và quang tài cho vừa vặn, êm ái và lưu ý là nên đặt ở chính giữa quan tài. Khi có chỗ hở cần lấy những bộ áo cũ để bổ sung vào phần khuyết. 

Sau đó gấp từ dưới lên trên đầu, tiếp đến là gấp bên trái, bên phải và cuối cùng là gấp từ trên đầu xuống, đóng sơn nẹp lại. Tuy nhiên cần lưu ý rằng nếu có đặt những bộ áo quần thì nên kiêng và không được bỏ những bộ dùng chung với người còn sống vào quan tài.

Lễ khâm liệm và nhập quan trong đám ma người Việt 

Lễ thiết linh:

Lễ thiết linh là một trong những nghi lễ đám ma được tiến hành sau khi nhập quan. Lễ này có ý nghĩa để thiết lập linh vị và đặt bàn thờ cho người đã mất. Nên lấy lễ thờ của người còn sống để lễ khi chưa chôn cất và thường nên chỉ lạy hai lạy mỗi lần. 

Lễ thành phục và nghi thức tang gia:

Lễ này có nghĩa là con cháu sẽ mặc đồ tang để thực hiện việc cúng tế cũng như đáp lễ nếu có khách đến viếng thăm. Nếu có khách đến viếng thăm trước khi tiến hành lễ thành phục thì những người chủ quan không nên trực tiếp ra mà người hộ tang sẽ thay mặt ra tiếp khách. 

Thông thường chỉ được phát tang chính thức sau khi tiến hành lễ phục tang. Sau khi tiến hành lễ thành phục thì cần cúng cơm cho người đã khuất. Cần cúng cơm vào 3 buổi sáng, trưa và chiều. 

Nghi lễ động quan và di quan:

Ngày động quan và di quan còn có thể được gọi là ngày phát dẫn. Nếu cha qua đời thì con trai cần chống gậy tre, còn nếu mẹ qua đời thì cần chống gậy vông. Tuy nhiên trong trường hợp con trưởng vắng mặt và không thể tham gia thì cháu đích tôn sẽ thay mặt, tiếp đến là con trai thứ. Ngoài ra nếu con gái và con trai không tham gia vào lễ tang thì áo cũng như mũ, khăn tang sẽ được xếp lên nóc áo.

Ngày động quan và di quan là ngày phát dẫn

Lễ hạ huyệt và ngu tế:

Đến ngày tốt và ngày tốt đưa quan tài đến nghĩa trang, tiến hành hạ huyệt. Sau khi hạ huyệt, con trai trưởng quỳ lạy 4 lạy. Sau khi an táng xong toàn bộ, cả tang gia sẽ trở lại về nhà để tế. Cần tế 3 lần để hồn phách của người đã mất được yên ổn. Tuy nhiên, ngày nay tục lệ này hiện ít được gia đình thực hiện.

Đám tang là một trong những nghi lễ vô cùng quan trọng. Hy vọng với những thông tin từ bài viết trên sẽ cung cấp được cho bạn những kiến thức cần thiết. Nếu có bất kỳ câu hỏi cũng như thắc mắc nào liên quan đến vấn đề trên có thể liên hệ với traihommartino chúng tôi, tất cả những yêu cầu của bạn để được giải quyết nhanh nhất có thể.